Het Nederlandse rechtssysteem biedt verschillende juridische instrumenten om de belangen en het welzijn van mensen die daar niet zelf voor kunnen zorgen, te beschermen. Curatele, bewindvoering en mentorschap zijn drie van deze instrumenten die vaak verward worden vanwege hun vergelijkbare doelen, maar ze hebben elk hun eigen specifieke toepassingen en kenmerken. In dit blog zullen we de verschillen tussen curatele, bewind en mentorschap bespreken, met de nadruk op de rollen van de curator, bewindvoerder en mentor.
Curatele is het meest vergaande juridische instrument, toegepast bij onvermogen tot zelfstandige behartiging van persoonlijke en financiële belangen, vaak bij ernstige psychische problemen, verstandelijke beperkingen of verslavingsproblemen. Het beschermt de persoon volledig. De “curandus” heeft een curator nodig die alle zaken beheert, inclusief bankrekeningen, huisvesting, medische zorg en juridische beslissingen. Curatoren moeten rekening houden met de belangen van de curandus, maar hun beslissingen hebben de hoogste juridische autoriteit.
Bewindvoering is een minder ingrijpend juridisch instrument dan curatele en wordt meestal toegepast wanneer iemand niet in staat is zijn financiële zaken zelfstandig te beheren door bijvoorbeeld dementie, verstandelijke beperkingen of schulden. Bewindvoering richt zich alleen op financiële zaken. De “rechthebbende” heeft een bewindvoerder nodig om financiële belangen te behartigen, zoals bankrekeningen beheren, rekeningen betalen en financiële transacties afhandelen. Bewindvoerders handelen in het belang van de rechthebbende en leggen financiële verantwoording af aan de rechtbank.
Mentorschap is een juridisch instrument dat zich richt op beslissingen over persoonlijke zorg en welzijn. Het is minder ingrijpend dan curatele en bewindvoering. Mentorschap is van toepassing op mensen met psychische problemen, dementie of verstandelijke beperkingen. Een ‘mentee’ onder mentorschap heeft een mentor nodig voor medische behandeling, huisvesting en persoonlijke verzorging, met aandacht voor hun wensen. Anders dan bij curatele en bewindvoering, omvat mentorschap een breder scala aan persoonlijke kwesties.
Bewind en curatele zijn juridische beschermingsmaatregelen, maar ze verschillen op verschillende manieren. Bewindvoering is bedoeld voor mensen die hun financiën niet zelf kunnen beheren en omvat alleen financiële kwesties. Curatele is veel breder en omvat financiële, persoonlijke en juridische beslissingen voor mensen met ernstige geestelijke beperkingen. Curatele legt meer beperkingen op dan bewind.
Een curator en een bewindvoerder zijn beide betrokken bij financiële aangelegenheden, maar ze hebben verschillende taken. Een curator behandelt insolventiezaken, zoals faillissementen, en beheert activa om schuldeisers te betalen. Een bewindvoerder daarentegen beheert financiën voor personen die dat niet zelf kunnen, zoals minderjarigen of wilsonbekwamen, om hun belangen te beschermen. Curatoren werken meestal in zakelijke contexten, terwijl bewindvoerders zich richten op persoonlijke financiën en welzijn.
Mensen kunnen om verschillende redenen bij curatele, bewind of mentorschap terechtkomen. Denk aan dementie, verslavingsproblemen of psychische stoornissen. Voor meer informatie of vragen over bewindvoering kun je terecht bij Stichting Doe Meer. We bieden ook bewindvoering in Wierden en bewindvoering in Nijverdal.
Lees ook onze blog over soorten bewindvoering.