Een bewindvoerder draagt zorg voor het vermogen en de goederen van iemand die dit vanwege zijn lichamelijke of geestelijke toestand zelf niet kan. De kantonrechter benoemt de bewindvoerder en doet dit op verzoek van iemand die voor zichzelf of iemand anders beschermingsbewind aanvraagt. Beschermingsbewind wordt niet alleen aangevraagd voor gehandicapten en psychiatrisch patiënten, maar ook voor dementerenden, verslaafden en mensen met problematische schulden. De rechthebbende moet zelf een bewindvoerder bij de rechtbank aandragen. Dit mag een familielid zijn, maar kan ook een professionele bewindvoerder van bijvoorbeeld Stichting Doe Mee(r) zijn.
Een bewindvoerder heeft wettelijke taken op het gebied van:
- controle en administratie
- het sluiten van contracten
- de machtiging van de kantonrechter
De bewindvoerder controleert en administreert
Controle en administratie betreffen de beheerstaak van de bewindvoerder. Die voert het beheer over de onder bewind gestelde goederen. Denk hierbij aan:
- geld
- loon
- pensioen
- uitkeringen
- vorderingen
- schulden
- huis
- sieraden
- andere bezittingen.
Dit betekent dat de bewindvoerder:
- controleert of de rechthebbende zijn inkomsten ontvangt
- de dagelijkse uitgaven van de rechthebbende betaalt
- voor het dagelijks onderhoud van de goederen van de rechthebbende zorgt
- voor de rechthebbende belastingaangifte doet en toeslagen aanvraagt
- de administratie van de inkomsten en uitgaven van de rechthebbende bijhoudt
- zorgt voor een doelmatige belegging van het vermogen van de rechthebbende.
De bewindvoerder sluit contracten
Iemand die onder bewind staat is van rechtswege beperkt in zijn rechtshandelingen en (financiële) transacties. Zo mag hij de onder bewind gestelde goederen niet zelfstandig verkopen en er geen hypotheek op nemen. Ook mag hij geen andere contracten zoals een telefoonabonnement afsluiten. Hij heeft voor deze transacties de toestemming van zijn bewindvoerder nodig. Wanneer de bewindvoerder die toestemming niet geeft, kan de rechthebbende de kantonrechter schriftelijk om vervangende toestemming vragen.
De bewindvoerder vraagt de kantonrechter zonodig om machtigingen
Zoals de rechthebbende voor een aantal transacties de toestemming van de bewindvoerder nodig heeft, zo heeft de bewindvoerder op zijn beurt voor een aantal rechtshandelingen de toestemming van de rechthebbende nodig. En ook hier kan de kantonrechter worden ingeschakeld wanneer de rechthebbende geen toestemming geeft. De bewindvoerder kan dan toestemming vragen aan de kantonrechter.
Voor de volgende transacties heeft een bewindvoerder de toestemming van de rechthebbende of de kantonrechter nodig:
- uitgaven boven de €1500
- de verkoop van het huis
- het afsluiten van hypotheken
- het aangaan of verstrekken van leningen
- het beleggen van geld
- het schenken of aannemen van schenkingen
- het starten van een juridische procedure.
De bewindvoerder aanvaardt of verwerpt een nalatenschap
Komt de rechthebbende in aanmerking voor een erfenis? De bewindvoerder kan die nalatenschap alleen zuiver aanvaarden met toestemming van de rechthebbende. Krijgt de bewindvoerder die toestemming niet, dan kan hij de nalatenschap:
- beneficiair aanvaarden
Hierbij aanvaardt de bewindvoerder alleen de opbrengst van de erfenis, en niet de nagelaten schulden. Ook gebruikt de bewindvoerder die opbrengst om eventuele schulden van de rechthebbende te betalen. De rechthebbende is niet aansprakelijk voor de schulden uit de nalatenschap.
Zoals de bewindvoerder namens de rechthebbende (in zijn rol als erfgenaam) een nalatenschap kan aanvaarden, zo kan hij die erfenis ook namens hem verwerpen. Hiervoor heeft de bewindvoerder wel een machtiging van de kantonrechter van de woonplaats van de rechthebbende nodig. Het verwerpen zelf gebeurt bij de rechtbank van de laatste woonplaats van de overledene.
Lees meer over een bewindvoeringstraject.